Wybór akwarium (szkła)

W tym tekście chciałbym uzmysłowić przyszłemu akwaryście, że dobór akwarium (na myśli mam tu jedynie "gołe", posklejane szkło) zależy od kilku istotnych czynników i do głównych z nich wcale nie należy nasze poczucie estetyki, czy wymiary szafki jaką akurat mamy "pod ręką". Jeśli za główne wytyczne wybrać właśnie te ostatnie, to zabralibyśmy się do tego od przysłowiowej... "tylnej" strony.

Jeśli miałbym zrobić (i zrobię!) listę, dla kogo i pod jakim względem akwarium ma być odpowiednie, to wyglądałaby ona tak:

Akwarium jest dla:
1.Ryb, pod względem wymiarów.
2.Roślin, pod względem wymiarów.
3.Człowieka, pod względem wygodnej i nieproblemowej manipulacji.
4.Człowieka, pod względem estetycznym.

Tak więc akwarium w pierwszej kolejności jest dla ryb, nie dla człowieka. To one spędzą w nim całe swoje życie i w szczególności, właśnie od wielkości akwarium będzie zależało, czy to życie będzie szczęśliwe. I długie.

Idealnym rozwiązaniem byłoby dokładne zaplanowanie obsady rybnej zanim kupimy akwarium. Chodzi o to, że akwarium musi gwarantować odpowiednie warunki gatunkom ryb, które w nim się znajdą, a praktycznie każdy gatunek ma swoje własne preferencje. Zwykle jednak jest to ciężkie do wykonania, gdyż np. w akwarium trzymamy więcej niż jeden gatunek, lub z czasem wymieniamy gatunki ryb na inne, czy też dokładamy coś do istniejącej obsady. Dlatego też najlepiej dobrać takie akwarium, które będzie kompromisem pomiędzy różnymi preferencjami ryb. A zwykle oznacza to po prostu jak największe akwarium :)

Nie podam tu praktycznie żadnych konkretnych wymiarów zbiorników celowo, gdyż zawsze należy się zapoznać z opisem gatunku, jaki chcemy trzymać i poznać jego własne wymagania co do tego. Tak więc kolejno:

1. Jeśli ryby są terytorialne (np. pielęgnice), to akwarium powinno gwarantować rybie obranie terytorium, które wielkością będzie w przybliżeniu odpowiadać temu co w naturze. W praktyce jest to jednak trudne do spełnienia (gdyż np. często nie wiemy jak duże terytoria ryby obierają w naturze), dlatego w przypadku takich ryb kierujemy się zasadą jak największej powierzchni dna. Akwarium powinno być więc jak najdłuższe i jak najszersze.

2. Podobnie sprawa się ma w przypadku stadnych, ruchliwych ryb, przebywających w niemal nieustannym ruchu (np. kąsaczowate, małe karpiowate, tęczankowate). Ryby te muszą mieć się gdzie wypływać. W przypadku tych pływających raczej w toni ryb, nie można zapominać również o wysokości akwarium - około 35-40 cm wydaje się być takim znośnym minimum.

3. Wszelkie ryby o wysokim ciele typu skalary, paletki, muszą mieć wysokie zbiorniki i jest to warunek konieczny żeby mogły się prawidłowo rozwijać i pływać w więcej niż jednej płaszczyźnie. Trzymanie tych ryb w akwariach niższych niż 50 cm prawdopodobnie będzie więc dla nich męczarnią. Od tych 50 cm trzeba jeszcze odjąć przynajmniej 1 cm od góry, gdyż wody zwykle nie nalewamy po same brzegi i kilka centymetrów z dołu zajęte przez podłoże. Kierując się dużą wysokością nie zapominajmy jednak też o reszcie wymiarów, które też są w przypadku tych ryb bardzo istotne.

4. Jeśli planujemy akwarium typowo roślinne, zaopatrzmy się w zbiornik szeroki. Ułatwi nam to posadzenie roślin w trzech planach (od roślin niskich do najwyższych) i pozwoli przy tym na zachowanie wrażeni głębi zbiornika z perspektywy obserwujących. Dodatkowo duże, wysokie zbiorniki pozwolą roślinom rozrastać się prawidłowo we wszystkich kierunkach, a my będziemy mogli rzadziej je przycinać i łatwiej zapobiegać chaotycznemu zarastaniu. Wszystko też zależy jakie rośliny wybierzemy - pnące się w górę, rozrastające na boki, a może mchy i trawy dobrze wyglądające również w malutkich akwariach. Ważną kwestią jest to, że w akwariach o wysokości większej niż 50 cm zwykłe świetlówki (t5, t8) mogą okazać się niewystarczająco mocne dla bardziej wymagających, niskich roślin i wtedy niezbędne będą lampy HQI, a to wiąże się z dosyć dużymi kosztami zakupu i eksploatacji.

5. Weźmy pod uwagę, aby akwarium miało takie wymiary, by było możliwe w miarę bezproblemowe manipulowanie w nim. Zbyt wysokie akwaria uniemożliwiają dosięgnięcie ręką do dna ( bez zanurzania głowy :) ), natomiast duża szerokość może utrudnić dostęp do tylnej szyby, jeśli akwarium stoi np. we wnęce i nie mamy dostępu od boków. Człowiek jest jednak dosyć zaradnym stworzeniem i osobiście gdybym mógł postawić jak największe akwarium, to nie zważałbym na takie niedogodności i w razie potrzeby mógłbym w nim nawet nurkować.

6. Planując akwarium, planujmy też dekoracje. Jeśli chcemy umieszczać w środku tło strukturalne, to w wąskim akwarium mocno ograniczymy przestrzeń życiową ryb. To samo tyczy się wszelkich konstrukcji skalnych, czy dużych korzeni i lignitów. Weźmy to pod uwagę.

Czy to oznacza, że wszystkie akwaria muszą być duże? Nie, wcale nie, choć rybom byłoby wtedy najlepiej. Jest jednak pewna liczba małych gatunków, które nie będą potrzebowały dużego zbiornika. Jeśli więc chcemy mieć niewielkie akwarium, poczytajmy więc opisy ryb i znajdźmy te, którym niewielkie akwarium będzie wystarczające.

Na końcu zaspokójmy nasze potrzeby estetyczne. Na rynku dostępne są akwaria o różnych kształtach. Pomijając kule, które nie są akwariami i nie służą do trzymania ryb (bez względu na to, co mówią sprzedawcy w sklepach), to można wybrać między akwariami prostymi (prostokątne), panoramicznymi (sześciokątne - ścięte rogi) i profilowanymi (zaokrąglona przednia szyba). Pozostawiając wybór kwestii gustu, dodam, że osobiście wolę akwaria proste - mają większą powierzchnię dna w porównaniu do swoich odpowiedników o podobnych wymiarach. Dodatkowo łatwiej dorobić do nich pokrywę DIY (jeśli ktoś zamierza). Niektórzy też skarżą się, że profilowana szyba nieco zniekształca widok i męczy oczy (mnie akurat nie męczyło).

Ostatnio w ofercie firm pojawiły się akwaria z tzw. giętego szkła. Oznacza to, że przednia i boczne szyby są zrobione z jednego pasa szkła w specjalny sposób wygiętego. Akwaria te mają zaokrąglone rogi. Dosyć często są wykorzystywane w akwarystyce morskiej jako małe zbiorniki z tzw. nano-rafami.

Ostatnią kwestią jest wybór samego rodzaju szkła. Obecnie w niektórych ze sklepów można wybierać spośród akwariów zrobionych ze szkła o różnej przepuszczalności światła. Zwykłe akwaria robione są ze szkła Float, natomiast najwyższej klasy szkło to Opti White (OW). W praktyce wygląda to tak, że gdy postawimy obok siebie te dwa akwaria, to pierwsze będzie wydawało się nieco zielonkawe. Szkło Opti White wydaje się zupełnie bezbarwne i idealnie przeźroczyste. Oczywiście za tą jakość trzeba odpowiednio zapłacić, choć ceny tego szkła już powoli zdają się spadać.